Πεζοπορία στα Μετέωρα, Επίσκεψη στα Μοναστήρια - Διήμερο (3-4 Ιουνίου 2023)

Πληροφορίες Περιοχής

Τα Μετέωρα και τα Μοναστήρια τους 

Τα Μετέωρα είναι ένα σύμπλεγμα από σκοτεινόχρωμους βράχους από ψαμμίτη οι οποίοι υψώνονται έξω από την Καλαμπάκα στη Θεσσαλία, κοντά στα πρώτα υψώματα της Πίνδου και των Χασίων. Τα μοναστήρια των Μετεώρων, που είναι χτισμένα στις κορυφές κάποιων από τους βράχους, είναι σήμερα το δεύτερο σημαντικότερο μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα, ύστερα από το Άγιο Όρος.

Το 1988 τα Μετέωρα ανακηρύχθηκαν μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και η ευρύτερη περιοχή των Αντιχασίων ανήκει στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο NATURA 2000, καθώς έχει σπάνια πανίδα και χλωρίδα.
Το τοπίο περιλαμβάνει δασωμένους λόφους με εντυπωσιακά απόκρημνους βράχους, την παραποτάμια κοιλάδα των ποταμών Ληθαίος και Μούργκας, δάση πλατύφυλλων φυλλοβόλων, δάση πλατάνων και βελανιδιών, θαμνώνες και καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Στη σημαντική χλωρίδα περιλαμβάνονται τα ενδημικά είδη: Κενταύρια της Καλαμπάκας, Κενταύρια η γαλακτόχρους και το προστατευόμενο είδος Άνθεμις η Κρητική. Η περιοχή είναι σημαντική για την αναπαραγωγή της ορνιθοπανίδας, και περιλαμβάνει πληθυσμούς από προστατευόμενα είδη όπως ο ασπροπάρης, κουκουβάγιες, αετούς και άλλα αρπακτικά πτηνά. Στη σημαντική πανίδα περιλαμβάνονται: ευρωπαϊκές ενυδρίδες, μυωτίδες, ρινόλοφοι, χελώνες, σπιτόφιδα, πεταλούδες, λύκοι, δενδρομυωξοί, τρανόσαυρες, πιπιστρέλλοι, αλπικοί τρίτωνες, έχιδνες, δεντρογαλιές, ασινόφιδα, κρασπεδωτές χελώνες, κ.α. Επίσης, τα ψάρια: μπριάνα Σπερχειού, βελονίτσες, μακεδονικά μπριάνα, κ.α. Ο βιότοπος απειλείται από την υλοτόμηση των ώριμων συστάδων βελανιδιάς, την επέκταση του οδικού δικτύου, το παράνομο κυνήγι, την υπερβόσκηση, και τον τουρισμό.

Πριν από πολλούς αιώνες, σχηματίσθηκαν αυτοί οι τεράστιοι βράχοι που ξεπερνούν σε ύψος τα 600 μέτρα και στους οποίους βρήκαν καταφύγιο οι ερημίτες ιδρύοντας μια από τις σημαντικότερες μοναστηριακές κοινότητες της Ελλάδας. Από την Βυζαντινή περίοδο, τα Μετέωρα αποτελούν το ιδανικό μέρος για να πετύχει κάποιος την απόλυτη απομόνωση. Είναι ένα μέρος όπου κάποιος μπορεί να πετύχει ηρεμία, αρμονία και ψυχική ανάταση. Αυτό το γιγαντιαίο σύμπλεγμα βράχων και μοναστηριών δημιουργεί ένα σουρεαλιστικό περιβάλλον μοναδικό στον πλανήτη. Τα έξι ενεργά μοναστήρια δημιουργούν μια μαγευτική ατμόσφαιρα πάνω στα βράχια των Μετεώρων. Στην ουσία, τα Μετέωρα σήμερα διαφυλάττουν μια παράδοση 2000 ετών της ορθοδοξίας με μοναδικά κειμήλια και τοιχογραφίες. Λόγω και της μορφολογίας τους, προσέφεραν στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ιδανικό καταφύγιο για τον μοναχισμό και διέσωσαν μνημεία του πολιτισμού και έργα της μεταβυζαντινής τέχνης. Στις αρχές του 19ου αιώνα πολλά μοναστήρια λεηλατήθηκαν από τον στρατό του Αλή Πασά.

Από τα αρχικά 24 μοναστήρια, μόνον 6 μένουν σήμερα ενεργά. Δύο από τα έξι μοναστήρια (η Ι.Μ. Αγίου Στεφάνου και η Ι.Μ. Ρουσάνου) κατοικούνται από καλόγριες και τα άλλα τέσσερα από μοναχούς. Συνολικά σήμερα υπάρχουν περίπου 50 καλόγριες και 17 μοναχοί στα Μετέωρα.

Το όνομα Μετέωρα αποδίδεται στον κτήτορα της μονής Μεγάλου Μετεώρου, τον Άγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη, ο οποίος ονόμασε «Μετέωρο» τον Πλατύ Λίθο στον οποίο ανέβηκε πρώτη φορά το 1344. Τα άγρια και δυσπρόσιτα βράχια αποτέλεσαν ιδανικό καταφύγιο για χριστιανούς ασκητές που εγκαταστάθηκαν εκεί περί τον 11ο αιώνα. Χρησιμοποιώντας ψηλά δέντρα και ανεμόσκαλες για αναρρίχηση, σχοινιά, τροχαλίες και καλάθια για ανεφοδιασμό και ό,τι γνώσεις είχαν για να φτιάξουν δεξαμενές νερού ή για να καλλιεργήσουν μποστάνια κατάφεραν να επιβιώσουν από τις κάθε είδους αντιξοότητες. Με την πάροδο του χρόνου η μοναστηριακή αυτή πολιτεία άρχισε να ενισχύεται με μοναχούς για να φθάσει στο απόγειο της ακμής της γύρω στον 17ο αιώνα. Στη δεκαετία του 1920 λαξεύτηκαν στα βράχια σκάλες και σήραγγες προκειμένου να διευκολυνθεί η ζωή τους.

Τα μοναστήρια που σώζονται μέχρι σήμερα είναι:
Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου
Ιερά Μονή Βαρλαάμ
Ιερά Μονή Ρουσάνου
Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά
Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου
Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος.